Fundacja

Historia Fundacji

Fundacja Zabytki Polskiego Nieba powstała z inicjatywy Jana Borowskiego - Prezesa firmy JB Aviation. Wszystko zaczęło się od lądowania samolotem Cessna w Toruniu, gdzie przypadkiem Pan Jan wraz ze swoim synem Stanisławem odnaleźli podupadąjacy samolot TS-8 Bies. Propozycja odrestaurowania tego samolotu dała początek działaniom Fundacji i była impulsem do całej działalności. 

Efekty pracy konserwatorów i mechaników, setek godzin poświęconych na przywracanie starych maszyn niebu, można podziwiać na piknikach lotniczych w całej Polsce oraz podczas wydarzeń zagranicznych.

W 2011 roku przewodniczącym Rady Fundacji był Mirosław Hermaszewski – pierwszy i jedyny polski kosmonauta, który o Fundacji powiedział: „Wszyscy gadają, a Wy robicie”.

Jan Borowski, Prezes Fundacji, jest również polskim ambasadorem ogólnoeuropejskiej organizacji European Federation Historic Aviation, co dodatkowo podkreśla międzynarodowy wymiar działalności Fundacji. Fundacja od lat współpracuje z czołowymi polskimi instytucjami muzeami takimi jak Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, Muzeum Wojska Polskiego, Instytut lotnictwa w Warszawie itp. 

Dlaczego To Ważne?

Polska ma długą i bogatą historię lotniczą, która łączy się z wybitnymi osiągnięciami konstrukcyjnymi, bohaterskimi czynami pilotów oraz znaczeniem lotnictwa dla rozwoju technologicznego kraju. Niestety, wiele historycznych maszyn i pamiątek uległo zniszczeniu lub zapomnieniu. Nasza fundacja walczy o ocalenie tego dorobku, dając drugie życie zabytkowym samolotom i upowszechniając wiedzę o polskich skrzydłach.

Z pasji do lotnictwa. Z szacunku do historii.

Misja i Cele

Fundacja Zabytki Polskiego Nieba to organizacja powołana z pasji do historii polskiego lotnictwa oraz z troski o zachowanie jego dziedzictwa dla przyszłych pokoleń. Naszym nadrzędnym celem jest odbudowa, konserwacja i popularyzacja historycznych statków powietrznych oraz upowszechnianie wiedzy o bohaterach polskiego lotnictwa.

Główne działania Fundacji to:

1. Renowacja i odbudowa zabytkowych samolotów – przywracamy do życia legendarne maszyny, które kształtowały historię polskiego lotnictwa. Działamy z dbałością o detale, by każdy odrestaurowany egzemplarz wiernie odzwierciedlał oryginał

2. Edukacja i popularyzacja – organizujemy pokazy, wykłady, wystawy oraz warsztaty, które przybliżają dzieje polskiego lotnictwa oraz prezentują jego techniczne i historyczne aspekty

3. Współpraca z ekspertami – angażujemy specjalistów z zakresu historii, mechaniki i lotnictwa, by nasze projekty stały na najwyższym poziomie merytorycznym i technicznym

4. Kultywowanie pamięci – działamy na rzecz upamiętniania pilotów i konstruktorów, którzy przyczynili się do rozwoju polskiego lotnictwa.

Nasze Samoloty

W zbiorach Fundacji Zabytki Polskiego Nieba znajdują się historyczne statki powietrzne, które udało się przywrócić do życia dzięki zaangażowaniu mechaników, ekspertów i wolontariuszy.

TS-8 BIES

TS-8 Bies – polski samolot szkolno-treningowy, produkowany w zakładach PZL, używany w lotnictwie polskim od 1957 roku do lat 70.

Legendarna maszyna, która była już niemal zapomniana. Odnaleziony w stanie zdekompletowanym na lotnisku w Toruniu, zniszczony i okradziony z tablicy przyrządów, został odrestaurowany dzięki zaangażowaniu Krzysztofa Maruszewskiego i zespołu Fundacji. Proces rekonstrukcji trwał półtora roku i zakończył się pomyślnym oblotem przez oblatywacza Krzysztofa Galusa. 

TS-8 Bies bazujący w Konstancinie, aktualnie jest jednym z dwóch statków tego typu na świecie zdolnym do lotu. Fundacja przez lata zgromadziła duży zapas części co pozwoli na wieloletnia eksploatację. 

MOTOSZYBOWIEC BĄK

Jeden z unikalnych motoszybowców, które reprezentują polską myśl techniczną w lotnictwie lekkim. Motoszybowiec konstrukcji Antoniego Kocjana - genialnego konstruktora przedwojennej polski. Projekt zrodził się przy okazji odkrycia oryginalnych planów na jednym ze znanych portali aukcyjnych w Polsce. Po pozyskaniu dokumentacji i jej dogłębnej weryfikacji stwierdziliśmy, że jest kompletna i można na jej podstawie zbudować latający motoszybowiec.

Elementy metalowe zostały przeniesione do programu AutoCad, aby można było je wykonać ze współczesną precyzją. Większa część struktury motoszybowca jest wykonana z drewna (kadłub i skrzydła), a do tego trzeba było nie lada fachowca. W obecnych czasach statki powietrzne już praktycznie nie są wykonywane tą techniką. Zgłosił się do nas Jerzy Gruchalski, który przeczytał o zamiarze wykonania repliki motoszybowca w prasie. JB Aviation po inspekcji warsztatu w Ślesinie po Koninem, przyjęło jego kandydaturę. Kolejnym wyzwaniem było z znalezienie odpowiedniego drewna czyli sosny o bardzo małym przyroście.

Motoszybowiec został wykonany z dwóch sosen, jednej 120 letniej, z której zostały wykonane elementy takie jak żebra skrzydeł i inne drobniejsze elementy. Natomiast do dźwigarów użyliśmy drugiej ponad 170 letniej. Cały projekt zajął ponad 6 lat, a jego efekt możemy podziewać na zdjęciach z oblotu.  Sam statek znajduje się w naszym hangarze w Konstancinie. Jest to jedyny na świecie przedwojenny Polski statek powietrzny z napędem silnikowym odtworzony z oryginalnych planów.

JAK-11

Jeden z samolotów szkolno-treningowych, który stanowi dowód na historię lotnictwa wojskowego. Jak-11, a właściwie LET C-11 czyli licencyjna produkcja samolotu w zakładach Let w Kunovicach w dawnej Czechosłowacji. W latach 1953-56 wyprodukowano 707 licencyjnych egzemplarzy. Ten egzemplarz po odbyciu służby w wojsku polskim trafił na pomnik przy szkole gdzie spędził ponad 40 lat, po czym został pozyskany i odrestaurowany przez zespół Fundacji. Niestety dokładna historia służby samolotu nie jest znana, a Fundacja poszukuje osoby, która pomogła by ją odtworzyć. W wczesnych latach powojennych, był to jeden podstawowych samolotów używanych w dawnym bloku wschodnim do szkolenia pilotów.

W wojsku polskim samolot pełnił służbę w latach 50 i początku lat 60 aż do czasu zastąpienia go przez samolot TS-8 Bies. 

Z archiwum

Zobacz kilka zdjęć tych pięknych maszyn z zasobów JB Aviation & Aero Club. Śledź na bieżąco nasze social media (Facebook, Instagram, YouTube) bo tam pojawiają się unikatowe materiały dotyczące statków Fundacji Zabytki Polskiego Nieba.